
KOZAK KAPLAN KÖYÜNDE SOSYAL HAYAT
Kozak Kaplan Köyünde Bir Yıl Nasıl Geçer?
*-Kozak Kaplan köyünde yılın ilk aylarında yani Ocak, Şubat, Mart ve Nisan gibi insanlar çamlardan kozak indirmeye giderler. Erkekler çamın tepesinden kozakları “keye” denen iki üç metrelik dayaklarla indirirler. Çamın tepesinden aşağıya inen kozakları kadınlar toplarlar çuvallara koyarlar.
*-Mart ve Nisan aylarında yörede yetişen kuzu göbeği denilen mantar toplamaya gidilir. Yağış bol olursa bu Mayıs ayına da sarkabilir. Toplanan bu mantarların köye alıcısı geldiği için paraya çevrilir.
*-Mayıs ayında bağlar filizlenmeye başlar ve insanlar bağlarına kükürt atarlar. Yine Mayıs ayında bağlar bellenir. Eskiden bağları köy halkı kendisi bellermiş. Hatta kadınlar da eskiden bağ bellemeye giderlermiş. Günümüzde ise bu bağ belleme işini daha çok başka köylerden gelen işçilere yaptırırlar. Kadınlar da artık günümüzde bağ bellemez olmuşlardır.
*-Haziran ayında bağlar kellenir. Kellenen bu yaprakların kimisinden sarmalık yapraklar bidonlara, cam kavanozlara veya kola pet şişelerine konur.
*-Temmuz ve Ağustos ayları geldiğinde ise yılın ilk aylarında indirilen kozaklar harman yerlerine serilir ve çıkarılır.
*-Eylül ve Ekim aylarında ise üzümler toplanır. Bir kısmı satılır. Geriye kalan bir kısmından da pekmez yapılır.
*-Aralık ayında bağ budama yapılır ve bağların dipleri açılır. Yine aralık ayında zeytinliği olanlar zeytinlerini indirirler ve yağ çıkarırlar.
Kozak Kaplan Köyünde Kadın Erkek İlişkileri
*-Eskiden Kozak Kaplan köyünde kadın ve erkek tarlada, bağda bahçede, kırda bayırda kısacası hayatının her alanında birlikte çalışırlar, birlikte karar alırlarmış. Günümüzde ise ekonominin biraz düzelmiş olmasından olsa gerek kadınlar işten biraz elini eteğini çekmiş durumdadırlar. Kozak Kaplan köyünde daha çok erkekler çalışır desek yeridir.
*-Kozak Kaplan köyünde evin reisi her ne kadar erkek gözükse de özellikle bayram, düğün, sünnet vs cemiyetlerde kadınların sözü geçer ve onların söyledikleri şeyler alınır veya yerine getirilir.
*-Eskiden Kozak Kaplan köyünde, bir yere giderken kadın erkeğin biraz arkasında yürürmüş Günümüzde ise durum eskisinden biraz farklıdır. Artık kadın erkek yan yana yürüyebilmektedirler.
*-Eskiden olduğu gibi günümüzde de kadının erkeğin önünden geçmemesi olayı halen mevcuttur. Kadının erkeğin önünden geçmesi uğursuzluğa yorulur. Ancak bunu tatbik etmeyenler de söz konusudur.
*-Kadın kocası yanındayken eşine; adam, herif, dede veya hacı diye hitap ederken gıyabında ise; bizim herif, bizim adam, bizim dede veya bizim hacı diye söylenirler.
*-Erkekler ise eşlerine yanlarındayken, hanım, kocakarı, len, heyt…diye hitap ederken gıyabında ise; bizim hanım, bizim kocakarı, bizim ev reisi veya çocuklar diye söylenilir. Ancak günümüzde özellikle yeni nesil gerek yanlarında gerekse gıyabında ismiyle hitap ederler. Hatta hayatım, canım diyenler de vardır.
Kozak Kaplan Köyünde Anne-Baba ve Oğul İlişkileri:
*-Eskiden Kozak Kaplan köyünde özellikle çocuklar babalarının veya dedelerinin hatta diğer büyüklerin yanında istedikleri gibi oturamazlar, istedikleri gibi hareket edemezlermiş. Günümüzde ise bu durum biraz gevşemiş durumdadır. Hatta öyle ki artık babasının gözü önünde sigara içenler, bacak bacak üstüne atıp oturanlar bile vardır.
*-Eskiden olduğu gibi günümüzde de oğul yapacağı bazı işleri her ne kadar ayrı evlerde yaşasalar da babasına danışarak yapar. Yani yapılacak bazı işlerde anne ve babanın da görüşlerine başvurulur.
*-Günümüzde Evlenen gençlere ayrı bir ev yaptırılır ve yeni evlenen çift artık hayatı boyunca anne babadan ayrı olarak o evde yaşar.
*-Gençler ayrı evde yaşasalar bile tamamen özgür sayılmazlar, yine babalarına veya annelerine danışmak, onların fikirlerini almak zorundadırlar. Hatta bazı babalar oğulları istemese de onların bütün işlerine karışmak isterler. Tabi anne ve babasını hiç dinlemeyen, tamamen kendi kafasına göre hareket edenler de söz konusudur.
Kozak Kaplan Köyünde Giyim ve Kuşam:
*-Kozak Kaplan köyünün giyim tarzı Türk ve Müslüman kültürüne uygun bir durumdadır diyebiliriz.
*-Erkekler daha çok pantolon ve çeket giyerler. Özellikle yeni nesil biraz daha spor takılırlar.
*-Kadınların giyimi de aynı şekilde kültürümüzü yansıtacak türdendir. Köyde kadınlar genelde basmalı don/şalvar giyerler ve kalabalıktan/toplum içinden geçerlerken de üzerlerine “Kıvrak” denilen bir örtü alırlar. Eskiden bu daha yaygınken günümüzde buna uyan fazla kimse kalmamıştır.
*-Eskiden düğünlerde gelin için alınacak elbiseler arasında kıvrak kesinlikle olurmuş. Artık günümüzde bunun yerine manto alınmaya başlanmıştır. Zaten yeni nesil yavaş yavaş kıvraktan mantoya dönmüş vaziyettedir.
*-Şu da bir gerçektir ki özellikle nişanlarda, düğünlerde ve bayramlarda özellikle genç kızların normal giyim tarzlarının dışına çıktıkları ve açılıp saçıldıkları da gözlenir.
Kozak Kaplan Köyünde Evlenme Zamanı:
*-Anadolu’nun her tarafında olduğu gibi Kozak Kaplan köyünde de çocuklar küçük yaşlardan itibaren belli bir yaşa kadar kız erkek ayırt etmeksizin beraber oynarlar, beraber sevinip, beraber üzülürler.
*-Bu güzel köyde özellikle düğünlerde, bayramlarda vb cemiyetlerde gençler evleneceği kişiyi belirler ve onun gözüne girmeye çalışırlarmış.
*-Eskiden evlilik çağına gelen ve kendine uygun bir aday bulan genç bunu babasına açamazmış, önce annesine veya başka yakın bir akrabasına ya da babasının yakın bir arkadaşına açarmış. Günümüzde gençler meramını anne veya babasına hiç utanmadan direk söylerler.
*-Geçmişte askerlik çağına gelen gençler hemen evlenirken, günümüzde Anadolu’nun her tarafında olduğu gibi, evlilik yaşı Kozak Kaplan köyünde de yirmili yaşlardan yirmi beşli yaşlara hatta otuzlu yaşlara çıkmış.
*-Ekonomik kaygılardan olsa gerek insanlar artık evlilik konusunda sık eleyip sık dokur olmuşlar.
*-Evlenecek olan gencin düzenli bir işinin olması aranan şartların en başında gelenidir. Ayrıca evlenecek olan gençten ayrı bir ev yapmalarını istemeleri de bu işi zora sokan sebepler arasındadır.
*-Evlilik işini zora sokan sebeplerden birisi de hiç şüphesiz ki evlenilecek kızın olmaması ve evlenecek olan kızların artık şehirde yaşamak istemeleridir.
Kozak Kaplan Köyünde Gelin Kaynana İlişkileri:
*-Kozak Kaplan köyünde evlenen gençler anne ve babalarının yanında yaşamadıkları için bu konu da fazla bir sorun çıkmaz.
*-Çok eskiden gelinin birkaç sene kaynanasının ve kaynatasının yanında yaşadığı olurmuş. Ama günümüzde artık kaynanasın yanında yaşayan hiçbir kimse yoktur.
*-Durum böyle olunca günümüzde kaynanalar gelinlerinin işine fazla karışmazlar.