KOZAK KAPLAN KÖYÜNDE DİNİ HAYAT

*-Kozak Kaplan köyünde, Türkiye’nin bir çok yerinde olduğu gibi “Sünni” bir inanış söz konusudur. Mezhep olarak ta “Hanefi” mezhebine bağlıdırlar. Bunun haricinde köyde herhangi bir mezhebe, tarikata bağlılık söz konusu değildir.

*-Kozak Kaplan halkının ta öteden beri namaz ,oruç, zekat ve hac konusunda hassas oldukları söylenir. Dindar bir köydür, dini duyarlılıkları iyi olan bir köydür.

*-Ramazan ayı dışında  belirli ölçüde azalsa da  namaz kılan insan sayısı yine de gerek çevre köylere, gerekse  Bergama’nın diğer bütün köylerine nazaran yüksektir denilebilir.    

*-Kalıplaşmış bir cami cemaati oluşmuştur köyde. Sabah namazında ortalama 7 kişi; öğle ve ikindi namazlarında ortalama 15-20 kişi, akşam namazında 10 kişi, yatsı namazlarında ise ortalama 40 kişi olur. Ramazan ayında bu sayı iki katına çıkmaktadır.

*-Köyde vakit namazlarına devam eden kalıplaşmış cemaat sayısı 65-70 kişi civarındadır. Köy halkının demesine göre son yıllarda özellikle gençlerde namaza devam etme konusunun hissedilir derecede artış olduğu söylenmektedir.

*-Cuma günleri cemaat sayısı 100 kişinin üzerinde olur, hatta dışarıdan gelen misafirlerle birlikte bu sayı 130-140 kişi civarında olur

*- Bayram namazlarında ise köyün tamamına yakını camiyi doldurur. Kozak Kaplan köyünde en kalabalık cemaat bayram günlerinde olur.

*-Cenaze namazlarına katılım da son derece iyidir. Köyden bir cenaze çıktığında  acil işi olanlar hariç  insanlar o cenazeyi kaldırmadan işlerine gitmezler.

*-Kozak Kaplan halkı ramazan ayında namazlarına biraz daha fazla dikkat ederler. Ramazan ayında teravih namazlarına devam eden insan sayısı  ilk başlarda yaklaşık 90-100 kişiyi bulurken, gün geçtikçe bu sayı 80’lere, 60’lara hatta bazı günler 50’lere  düştüğü de olur.

*-Kozak Kaplan köyünde teravih namazına devam eden insan sayısı ortalama 75 beş kişi denilebilir. Kadınlar da ise bu sayı 50 -60 kadardır.

*-Kozak Kaplan halkı ramazan ayında oruç tutma konusunda da çevre köylere nazaran son derece duyarlıdır. Hatta eskiden Kozak Kaplan köyünde de oruç tutmayan insan yok gibiymiş. Günümüzde ise oruç konusunda az da olsa bazı gevşemeler vardır. Belki bunda  ramazan ayının son yıllarda yaz mevsimine denk gelmesinin de etkisi olabilir.

*-Kozak Kaplan köyünde Kadınlar namaz konusunda olduğu gibi oruç konusun da erkeklerden  çok daha iyidirler.

*-Kozak Kaplan halkı fitre-zekat konusunda da duyarlıdır diyebiliriz. Hatta eskiden insanlar altınını vs tartarak verirlermiş, günümüzde ise bu tartı hassasiyeti olayı kalmamıştır.

*-Kozak Kaplan halkı kurban kesme konusunda da eskiden beri son derece duyarlıdır. Köydeki  bir çok aile çift kurban keserler.

*-Hacca gitmiş olup Kozak Kaplan köyünde oturan ve hayatta olan hacı sayısı 76 kişidir. Hacca gidip  ölmüş olan insan sayısı ise 30 civarındadır. Yalnız şu da bir gerçektir ki eski hacıların dini duyarlılıklarının daha yüksek olduğu söylenmektedir.

*-Son yıllarda gerek yörede gerekse Kozak Kaplan köyünde baş gösteren fıstık mahsülünün kıtlığı yüzünden artı hacca yazılıp da uzun yıllar kura beklemekten bıkanlar umreye gitmeye başlamışlardır. Köyde onun üzerinde de umreye gidip gelen insan vardır.

*-Kozak Kaplan köyünde ölen bir insan için 40. gününde kırk hayırı diye bir hayır yapılır. Yapmayanlar da olabilir. Ölen kişinin senesinde de kazan hayırı diye bir hayır yapılır. Bu ölü hayırları olayı sadece Kaplan  köyünde olmayıp bütün yörede olur ve önemsenir. Bu hayır günleri genelde Cuma günleri veya kapalı Pazar günleri olur ve bu gibi günlerde camide mevlit okutulur. Mevlidi dinlemeye kadınlar da gelirler.

*-Yine şahıs hayırları denilen bu günlerde,  namaz çıkışında kadın-erkek bütün köylüye yemek verilir. Erkekler genelde kahvehanelerde yerken, kadınlar ise caminin yakınında veya daha çok hayır sahibinin evinde toplanıp yemeklerini orada yerler.

*-Köydeki bütün insanlar gibi cami cemaatinin de özellikle dini konulardaki bilglerinin bir hayli eksik olduğu  da gözden kaçmaz ve bazı konularda özellikle, namaza devam eden insanların biraz daha dikkatli  olmaları ve bir şeyler öğrenme çabası içinde olmaları gerekir.

*-Din eğitimi konusunda ise köyün durumu biraz zayıftır. Kozak Kaplan köyü için belki dindar bir köy diyebiliriz; ama dini bilgi konusunda ise aynı şeyi söyleyemeyiz. Yani dini bilgi konusunda Kozak Kaplan halkı zayıftır diyebiliriz.

*-Geçmişte her ne kadar birkaç kişi çocuklarını İmam Hatip Liselerinde okutmuş ise de, günümüzde artık İmam Hatip Lisesinde Okuyan kimse yok gibidir. Okullar kapanınca insanlar çocuklarını yazları camiye Kur’an-ı Kerim ve temel dini bilgiler öğrenmeleri için  gönderirler.

*-Kozak Kaplan köyünde cemaatin bir çoğunun müezzinlik yapabilmesine karşın, imam bir yere gittiğinde veya izne ayrıldığında onun yerine camiye bakacak insanın yok denecek kadar az olması da köyün eksikliklerinde biridir. Ya da imamlık yapabilen olsa bile insanların önüne geçip namaz kıldırmak istemezler. Bunda vebal altına girmemenin yanında özellikle cami cemaatinin namaz kıldıran bir insan olduğunda arkasından ileri geri konuşmalarının etkisi de son derece büyüktür. Kozak Kaplan köyüne yakışmayan konulardan birisi de budur.

*-Köyde “vukuat” türü olayların yok denecek kadar az olması, insanların karşılaştıklarında birbirlerine “merhaba” demeleri ve dışarıdan gelen bir misafire karşı “hoş geldin” demeleri de son derece güzel şeylerdir. Ancak her yerde olduğu gibi Kozak Kaplan köyünde de insanların bazen birbirlerini çekiştirdikleri de olur. İnsanları çekiştirme, bir başkasını kıskanma  olayı  Kozak Kaplan  halkının en belirgin zaaflarından birisidir diyebiliriz. İnsanların arkasından konuşmak, insanları çekiştirmek, insanları kıskanmak, bazı konularda bencilce hareket etmek bir müslümana yakışmayan özelliklerdir. Dolayısıyla Kozak Kaplan halkının bu gibi konulara biraz daha fazla dikkat etmesi gerekir.

Kozak Kaplan Köyünde Ramazan Ayları Nasıl Geçer?

*-Türkiye’nin her tarafında olduğu gibi Kozak Kaplan köyünde de Ramazan ayı girmeden önce Ramazan ayı için bazı hazırlıklar yapılır.

*-Ramazan ayı girdiğinde, köye gelen yabancı  misafirler gözetilerek veya köy bütçesiyle geçici olarak tutulan imam ve müezzinler gözetilerek  çok eskiden beri uygulana gelen  “Gezek” ya da diğer adıyla “Hoca Konağı” denen bir adet devam ettirilir. Yani Ramazan ayı boyunca sahur ve iftarlarda sırası gelen her aile cami odasına bir sofra yemek getirir. Cami hocası, ramazan ayı için tutulan müezzin, dışarıdan gelen yabancı misafirler ve gezek sahibinin davet edeceği insanlar gelen  yemekten yerler.

*-Köy halkının demesine göre yapılan bu  adet daha önceden yılın her günü için yapılırmış; ama zamanla bu uygulamadan vazgeçilmiş ve olay sadece ramazan ayına indirgenmiştir. Buna rağmen güzel bir adet olduğu söylenebilir.

*-Eskiden Ramazanlarda  herkes iftar için evinden birkaç tabak yemek (daha çok çorba olurmuş) getirir iftarını diğer insanlarla birlikte cami odasında açarlarmış.Tabi bunu daha çok yaşlı insanlar yaparmış. Bunu sebebinin  de insanların oruçlarını camide açmak ve arkasından akşam namazını kılmak olduğunu söylerler. Günümüzde böyle bir adet yoktur.

*-Eskiden olduğu gibi günümüzde de Kaplan köyünde iftarlarda top atılır. Özellikle küçük çocuklar top patlamadan önce cami bahçesine gelirler ve topun patlatılışını büyük sevinçle izlerler.

*-Günümüzde geceleyin oruç tutan insanları sahura köyün imamı veya müezzini  sela vererek kaldırır. Kaplan köyündeki insanlar diğer aylara nazaran ramazan ayında namazlarına biraz daha fazla dikkat ederler. Bayram ve Cuma namazları kadar olmasa bile, erkeğiyle, kadınıyla ve çocuğu ile  teravih namazlarına köyde ayrıca bir önem verilir. Camiye gelen insanlar cami hocası tarafından verilen vaazı  dinlerler.

*-Kaplan köyünde oruç tutmayan insan sayısı yok denecek kadar azdır. Bununla birlikte oruç tutmayan insanlar oruç tutan insanlar tarafından çok fazla  yadırganıp dışlanmazlar. Oruç tutmayan insanlarda alenen yemek yiyip oruç tutan insanları rahatsız etmezler.

*-Yine yılın on bir ayı sabahtan akşama kadar açık olan kahvehaneler ramazan ayı ile birlikte gündüzleri fazla açık olmazlar, açık olsalar bile kesinlikle ocaklarını yakıp çay satmazlar. Bu uygulamadan da köydeki hiç kimse rahatsız olmaz. Çünkü yukarıda da belirtildiği gibi köyün tamamına yakını oruç tutmaktadır.

*-Ramazan ayı dışındaki aylarda bakkallara pide gelmez. Ramazan da ise bakkallara ekmekten daha çok pide gelir ve insanlar akşama doğru bakkallardan pidelerini alıp iftar için evlerine giderler.

*-Kaplan köyünde ramazan ayında işler biraz zayıflar. Özellikle yaz aylarına denk gelen ramazanlarda çok fazla ağır işlerde çalışılmaz. Ramazan olmasına rağmen köydeki bazı insanlar oruç tutsun veya tutmasın işinden de geri durmaz ve elinden geldiğince işlerini de yapmaya çalışırlar.

*-Son yıllarda Ramazan ayının yaz mevsimine denk gelmesi nedeniyle, her tarafta olduğu gibi maalesef Kaplan köyünde de çalışan insanların bazen oruç bıraktıklarına da şahit olmaktayız.

Kozak Kaplan Köyünde Dini Bayramlar Nasıl Kutlanır?

*-Eskiden bayramlar denilince şenlik akla gelirmiş. Eski bayramlarda oyun ve eğlenceler olurmuş.
Eskiden genelde birinci gün bayramlaşma olur diğer günler ise  bayram yeri denilen “Aşağı alan”,  “Şemsi Harımı” gibi yerlerde köyün genç kızları ve erkekleri ayrı ayrı yerlerde salıncaklar kurup, çelik çomak vs oynayarak eğlenirlermiş.

*-Zamanla kız erkek karışık oynamaya başlamışlar. Günümüze gelindiğinde ise bayramlarda herhangi bir eğlence vs yapılmaz.

*-Eskiden bayramlarda bayram yerleri denilen ortamlarda “Kızıştı”, “Uzun eşek”, “Çelik çomak”, “Dalye”, Namlı”, “Salıncak”, zamanla “Yakar top”, “İp atlama”, “Mendil kapmaca”, Birdir bir” ve “Yalak” …gibi oyunlar oynanırmış. Günümüzde bu tür oyunlarda bayramlarda hiç oynanmaz.

*-Eskiden “Ramazan 30 gün, bayram 9 gün” denilir ve ramazan ayından sonra dokuz, on, on beş gün eğlenirlermiş yani bayram yaparlarmış. Günümüzde artık bu kadar uzun sürmemektedir.

*-Günümüz bayramları Kozak Kaplan’da kısaca şöyle geçmektedir: Bayramdan bir gün önce yani arife günü bütün köy erkekleri ikindi namazı için camiye gelirler. Namaz çıkışı köyün erkekleri topluca mezarlığa giderler. Burada hocanın okuyacağı Kur’an-ı Kerim ve arkasından yapacağı duadan sonra herkes  akrabalarının kabri başına gider ve Kur’an okuyup  dua ederler.

*-Arife günü Kaplan köyünde kabir ziyaretine sadece erkekler gitmez. Aynı zamanda kadınlar da kabristanlığa gidip dua ederler.
Kozak Kaplan köyünde  ta öteden beri uygulanan arife günlerinde mezarın üzerine mersin dikme olayı vardır. Dikilen bu dalın kuruyana kadar  o kabirde yatan şahsa dua ettiği söylenir. 

*-Yine arefe günü köy halkı kendi komşularına bişi, püsküvi, lokum, tatlı vs dağıtarak hayır yaparlar.

*-Günümüzde bayramın birinci günü bayram namazı çıkışında erkekler caminin yanında bayramlaşırlar. Eskiden cami çıkışında bayramlaşma olayı hiç olmazmış. Son birkaç yıldır bu olay gelenek haline gelmiş.

*-Eskiden olduğu gibi günümüzde de bayram namazları çıkışında top atma, tüfek veya tabanca patlatma olur.

*-Camideki bayramlaşmanın arkasından insanlar evlerine dağılırlar ve önce evdekilerle bayramlaşılır. Daha sonra özellikle gençler köydeki diğer akrabalarıyla bayramlaşmaya giderler.

*-Eskiden olduğu gibi günümüzde de bayramlarda genelde insanlar sadece  akrabalarıyla bayramlaşırlar. Aslında bayramlarda, özellikle Kozak kaplan Köyü gibi çok da fazla büyük olmayan bir köyde yaşayan insanların köydeki herkesle bayramlaşması gerekir.

*-Kozak Kaplan köyünde evlerdeki bayramlaşma esnasında eğer ramazan bayramı ise şeker, kolanya tutulur ve arkasından çay , ev yapımı baklava, sarma, ekşili zeytin vs ikram edilir. Kurban bayramında ise şeker ve kolanya faslından sonra çay, kola, et, sarma vs ikram edilir.

*-Ramazan ayında bayramlaşma olayı bittikten sonra bayram da biter. Aynı şekilde kurban bayramında da kurban kesimi ve bayramlaşma olayı bitince bayram biter. Herhangi bir eğlence vs olmaz.

 Kaplan Köyünde Geçmişten Günümüze İmamlık Yapan Kişiler:

*-Kozak Kaplan halkı özellikle eskiden köylerinde imamlık yapanların isimlerini tam olarak hatırlayamıyorlar. İsimlerinden daha ziyade nereli olduklarını hatırlıyorlar.

1-Örenlili Hoca

2-Hafız Yusuf Öz, Dursunbeylili olduğu söylenir.

3-Yüreklili Hoca,

4-Şerafettin Hoca, Kadıköylü olduğu söylenir.

5-Celalettin Sertük Hoca, Havranlı olduğu söylenir.

6-Niyazi Albayrak Hoca, Konyalıymış

7-Karayitli Hoca

8-Kara Hoca veya Arap Hoca da dedikleri Ali Efendi, kendisinin Ayazkenttli olduğu söylenir.

9-Bekir Hoca, Kırcılar köyünden

10-Ankaralılı Terzi Hoca

11-Ahmet Bayram, Balyalı

12-Mehmet Acar, Gömeçli

13,Cevdet Hoca, Balıkesirli

14-Mehmet Köse, İvrindili

15-Şerif Ali Hoca, Balıkesirli

16-Tahir Yaylı, Konyalı

17-Mustafa Nurullah Çayır, İzmir

18-Recep Görgeç, Cimitekke Köyü Reşadiye TOKAT

Kozak Kaplan Köyünden Olup Hacca Giden ve Halen Hayatta Olan Kişiler:

1-Muslu Orman                                                        41-İsmail Erinç

2-Gülsev Orman                                                      42-Ayşe Erinç

3-Mehmet Kocakaya                                               43-Ali İhsan Ölgün

4-Saadettin Demir                                                   44-Müride Ölgün

5-Payende Demir                                                   45-Bünyamin Altan

6-Özkan Demir                                                      46-Gülten altan

7-Şennaz Demir                                                     47-Kerim Çam

8-Turgut Demir                                                      48-Fevziye Çam

9-Arife Demir                                                        49-Seyfettin Çam

10-Zeki Öcal                                                         50-Hidayet Aşut

11-Necla Öcal                                                       51-Müzeyyen Aşut

12-Osman Öcal                                                     52-Sadullah Aşut

13-İnci Öcal                                                          53-Fatma Aşut

14-Sefer Ağırkaya                                                54-Eşref Aşut

15-Zülfiye Ağırkaya                                            55-Hatice Aşut

16-Nihat Ağırkaya                                              56-Necati Göksun

17-Aysel Ağırkaya                                              57-Burhanettin Çam

18-İsmet Çimen                                                  58-Muammer Yılmaz

19-Melek Çimen                                                59-Yıldız Yılmaz

20-Sabri ağırkaya                                               60-Mehmet Yılmaz

21-Sabriye Ağırkaya                                            61-Hoser Yılmaz

22-Abidin Dirik                                                   62-Akif Erinç

23-Fatma Dirik                                                    63-Yüksel Erinç

24-Gülsüm Uysal                                                 64-Ali Emin Erdem

25-Halil Yılmaz                                                   65-Alpere Erdem

26-Urgiye Yılmaz                                                66-Kasım Erdem

27-Adile Bakar                                       67-Sabriye Erdem                  

28-Muharrem Acar                                                68-Hakkı Altan

29-Safede Acar                                                        69-Hatice Altan

30-Tahsin Koşar                                                        70-Sezai Yılmaz

31-Nazike Koşar                                                       71-Nurten Yılmaz

32-Mustafa Gülenç                                                    72-Ayşe Eren

33-Urgiye Gülenç                                                      73-Sariye Koşar

34-Mustafa İduğ                                                     74-Sabriye Bayram

35-Nirgül İduğ                                                            75-Asya Bayram

36-Raziye Çakı                                                        76-Kibariye Aydın

37-Ahmet iduğ

38-Fatma İduğ

39-Etem Uysal

40-Naime Uysal

 

Kozak Kaplan Köyünden Olup Hacca Giden Ancak Yaşamayan Kişiler:

1-Ahmet Kocakaya

2-Ali Erdem

3-İsmail Demir

4-Halil Öcal

5-Ömer Uysal

6-Süleyman Ağırkaya

7-İbrahim Çimen

8-Kazım Dirik

9-Ali Koşar

10-Nazif Koşar

11-İsmail Gülenç

12-Ali İduğ

13-İsmail Kaplan

14-Mehmet Çam

15-İsmail Gür

16-Ali Gülenç

17-Eğitmen

18-İzzet Saban

19-Azizi Demir

20-Hulusi Aydın

21-Ali Kobak

22-Feride Öcal ?

23-Nale İduğ

24-Rukiye Gülenç

25-Ülkü Demir

26-Aliye Kobak

27-Sariye Koşar

28-Naciye Gülenç

29-İsmail Erdem

30-Hüseyin Dirik

31-İsmail Orman

32-Nazire Orman

Kozak Kaplan Köyünden Olup Umreye Gidip Gelen ve Halen Sağ Olan Kişiler

1-Özkan Demir

2-Şennaz Demir

3-Kerim Çam

4-Nurgül İduğ

5-Fikret Koşar

6-Fadime Göksun

7-Hatice Altan

8-Emel Sömer

9-Fatma Okat

10-Saadettin Demir

11-Payende Demir

12-

13-

14-

15-